މަސްވެރިކަން: ދެމެހެއްޓެނިވި އިޤްތިޞާދީ އާ ވިސްނުންތަކަށް މަރުޙަބާ ކިޔުން މުހިންމު!

ޒަމާނުއްސުރެ ރާއްޖޭގައި ކުރަމުން އަންނަނީ ތިމާވެއްޓާއި ރައްޓެހި ކަމަށް ބުނާ ދޮށީގެ މަސްވެރިކަމެވެ. ބަވަނައިގެ އަސަރަށް ދިވެހީންގެ މަސްވެރިކަން ގުޑާނުލިއެވެ. ނަމަވެސް ކޮންމެ މީހަކުވެސް އެދެނީ ސިނާޢަތް އިތުރަށް ތަރައްޤީ ކުރުމަށެވެ. އެކަން ކުރެވެން އޮތީ ބައިނަލްއަޤްވާމީ މަޝްރަހުގައި ފައިހަމަ ކޮށްގެންނެވެ. އާ އީޖާދީ ވިސްނުންތަކާއި، އުކުޅުތައް ތަޢާރަފްކޮށްގެންނެވެ. އެނޫންނަމަ، ޤައުމުގެ ލޭނާރުކަމުގައިވާ މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާޢަތަށް އިޤްތިޞާދީ ހަމަޖެހުމެއް ނެތެވެ.

އެސަބަބަށްޓަކައި ރައީސް ޑރ. މުޙައްމަދު މުޢިއްޒުގެ އަމާޒަކަށްވީ، މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާޢަތް އާ ނާރެހަކަށް ގެންދިއުމެވެ. ދިވެހީންގެ ރައުސުލްމާލު ކަމުގައިވާ މަސް ކަނޑުތަކުގެ ބޭނުން އެންމެ ފައިދާކުރަނިވި ގޮތެއްގައި ބޭނުން ކުރެވޭނެ ގޮތްތައް ތަޢާރަފްކުރުމެވެ. އެ އަމާޒަށް ވާސިލްވުމަށް ލޭނުގެ މަސްވެރިކަން ތަޢާރަފްކުރުމަށް ސަރުކާރުން ނިންމިއެވެ. އަދި ހަރުދަނާ އުސޫލެއް އެކުލަވާލުމަށްފަހު އާންމުގެ ޚިޔާލަށް ހުޅުވައިލިއެވެ.

މަސް ބޭނޭ އިންސައްތަ އިތުރު މަޖުބޫރީ ޙާލަތަށް!

އިންޑިއަން އޯޝަން ޓޫނާ ކޮމިޝަން (އައިއޯޓީސީ) އަކީ އިންޑިޔާ ކަނޑުގެ ކަނޑުމަހުގެ މަސްވެރިކަން ރާވައި، ހިންގައި، ބަލައްޓާ ސަރަޙައްދީ ޖަމުޢިއްޔާއެވެ. އެ ޖަމުޢިއްޔާގެ ނިންމުންތައް މެންބަރު ޤައުމުތަކުން ޤައުމީ ފެންވަރުގައި ޤާނޫނާއި ޤަވާއިދުތަކުން ތަންފީޒުކުރަން ޖެހެއެވެ. ދިވެހިރާއްޖެއިން އައިއޯޓީސީގެ މެންބަރަކަށްވީ 2011 ވަނަ އަހަރެވެ.

އެގޮތުން އިންޑިއާ ކަނޑުގެ ލޯބޮޑު ކަންނެލި އަދި ރީނދޫ އުރަހަ ކަންނެލީގެ ސްޓޮކް ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ބެލެހެއްޓުމަށް އައިއޯޓީސީ އިން ޤަރާރެއް ފާސްކުރިއެވެ. އޭގައި ވަނީ މެމްބަރު ކޮންމެ ޤައުމަކަށްވެސް އެ ބާވަތުގެ މަސް ބޭނޭނެ އެންމެ މަތީ މިންވަރެއް ކަނޑައަޅާފައެވެ. ލޯބޮޑު ކަންނެއްޔަށް ދެހާސް ޓަނުގެ ކޯޓާއެއް ލިބިފައިވާއިރު، ރީނދޫ އުރަހަ ކަންނެއްޔަށް ލިބުނީ 47 ހާސް ޓަނުގެ ކޯޓާއެކެވެ. ނަމަވެސް މިދިޔަ އަހަރުގެ ހިސާބުތަކަށް ބަލާލާއިރު، ބޭނިފައިވާ މަހުގެ އިންސައްތަ އެ އަދަދަށް ވުރެ ދަށެވެ. އެހެންކަމުން މިހާރު ލިބިފައިވާ ކޯޓާ ކުޑަކުރުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ. އޭގެ އަސަރު ރާއްޖޭގެ މަސްވެރިކަމަށް ކައިރި މުސްތަޤްބަލެއްގައި ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑެވެ. އެހެންވެ ސަރުކާރުގެ އަމާޒަކަށްވީ ރާއްޖެއާއި، ރާއްޖޭގެ އިޤްތިޞާދީ ކަނޑުގެ ސަރަޙައްދުގެ ބޭނުން އެންމެ އެކަށީގެންވާ ގޮތެއްގައި ހިފުމެވެ.

އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބިފައި އޮތް ކޯޓާއަށް ބަލާއިރު އަދިވެސް އަޅުގަނޑުމެން ފްލީޓް އިތުރުކޮށްގެން ވިޔަސް ގިނަ މަސްވެރިން ނެރެގެން ވެސް ރަނގަޅު ޔެލޯފިން ޓޫނާ އިތުރަށް ބާނަން. ނުބާނާ ކަމަށްވަންޏާ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކޯޓާ ވާނީ ދަށް: މަސްވެރިކަމާއި ބެހޭ ވަޒީރު އަހްމަދު ޝިޔާމް ވިދާޅުވެފައި ވެއެވެ.

ކަސްޓަމުން ހާމަކޮށްފައިވާ ތަފާސްހިސާބުން އެނގޭ ގޮތުގައި 2022 ގައި ރާއްޖޭން ބޭރުކުރީ 28,803 ޓަނުގެ ރީނދޫ އުރަހަ ކަންނެއްޏެވެ. އެއީ، އެ އަހަރު ރާއްޖެއަށް ކަނޑައެޅި ކޯޓާގެ 61 ޕަސެންޓެވެ. ބާކީ 18,392 ޓަނުގެ މަސް ބޭނުމުގެ ފުރުސަތު ރާއްޖެއަށް އެ އަހަރު އޮތެވެ. އެ ކޯޓާއަށް ރާއްޖެއަށް ވާސިލު ނުވެވުނީ ރާއްޖޭގައި އެ ވަރަށް މަސްވެރިން ނެތުމުން ކަމަށް ބެލެވެ އެވެ.

ލޭން ލައިން މަސްވެރިކަން: ޒަމާނީ ހައްލެއް!

ދޮށީގެ މަސްވެރިކަމާއި ޚިލާފަށް، ލޭނުގެ މަސްވެރިކަމުން ސިނާޢަތް ސިންދަފާތުވެގެން ދެއެވެ. ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި މަސްވެރިކަން ކުރުމަށް މަގުފަހިވެއެވެ. އޭގެ ނަތީއަކީ އެއް ބާވަތުގެ މަހަށް ބަރޯސާވެފައިވުން ކުޑަވެ، ސިނާޢަތުގެ އިޤްތިޞާދީ ދެމެހެއްޓެނިވިކަން އިތުރުވެގެން ދިއުމެވެ. ދޮށީގެ މަސްވެރިކަމުގައި ބޭނޭ މަހަށްވުރެ ގިނައިން މަސް ބޭނުމަށް މަގުފަހިވެގެން ދިއުމެވެ. އޭރުން ހަމަގައިމުވެސް ބައެއް މަސްތައް ބޭނުމަށް ރާއްޖެއަށް ލިބިފައިވާ ކޯޓާ ކުޑަ ކުރުމަށް އޮތް ފުރުސަތު ހަނިވެގެން ދާނެ އެވެ. ވުމާއި އެކުކަނޑުމަހުގެ ދުނިޔޭގެ ބާޒާރުގައި ވާދަވެރިކަން އިތުރުވަމުންދާއިރު، ބަދަލުވަމުން އަންނަ ޑިމާންޑްތަކާއި އެއްގޮތަށް މަސްވެރިކަމުގެ އުކުޅުތައްވެސް ތަރައްޤީކުރަން ޖެހެއެވެ. އެއީ ސިނާޢަތުން ނަފާވެރިކަން ލިބިގަތުމަށާއި ދެމެހެއްޓެނިވި އިޤްތިސޯދެއް ޤާއިމްކުރުމަށެވެ.

އެންމެ ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތުގަ މަސްވެރިކަން ކުރާ ޤައުމަކީ ދިވެހި ރާއްޖެއަށް ވާތީ ޔޫރަޕް ޤައުމުތަކުން ރާއްޖޭގެ މަހުން ޑިއުޓީ ކަނޑާ ނުލަނީ ކީއްވެ؟ ތިމާވެށި އެންޖީއޯތަކުން އެ އަޑު ނޫފުލަނީ ކީއްވެ؟ ދެމެހެއްޓެނިވި މަސްވެރިކަމަށް ދެވޭނެ ހިތްވަރަކީ އެއީ. ޔޫރަޕް މީހުން ދަނީ މާ ކަނޑުތަކުގަ ދާ އަޅަމުން. ދިވެހިންގެ ކަނޑުތަކުގެ ނަފާ ހޯދުމާ ބައެއް ދިވެހިން ދެކޮޅު! މިއީ އިންސާފެއްތޯ؟: އާންމުންގެ ޝުޢޫރު

ލޭނުގެ މަސްވެރިކަން ތަޢާރަފުކުރުމުގައި ކަންބޮޑުވުންތަކަށް ރިޢާޔަތްކުރި!

ލޭނުގެ މަސްވެރިކަމާއި ދެކޮޅަށްކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރާ ފަރާތްތަކުގެ އޮތީ މައިގަނޑު 4  ކަންބޮޑުވުމެކެވެ. ޤަވާއިދު އާންމު ކުރުމުގެ ކުރިން އެ ޚިޔާލުތައް ސަރުކާރުން ހޯދިއެވެ. އަދި އެ ފަރާތްތަކުގެ ޝުޢޫރުތަކަށް ރިޢާޔަތް ކުރުމަށްފަހު ހަރުދަނާ އުސޫލެއް އެކުލަވައިލިއެވެ.

1. މަސްވެރި އާއިލާތަކުގެ އާމްދަނީއަށް ނޭދެވޭ އަސަރު ކުރާނެ ކަމުގެ ބިރު

މަސްވެރިންނާއި، އެފަރާތްތަކުގެ އާއިލާތައް އެންމެ ބޮޑަށް ކަންބޮޑުވަނީ ލޭނުގެ މަސްވެރިކަން ތައާރަފްވެގެން ދިއުމާއި އެކު ދޮށީގެ މަސްވެރިންނަށާއި، ބޮޑުކަންނެލީގެ މަސްވެރިންނަށް މާލީ ހިރާސްތަކެއް ކުރިމަތިވެދާނެ ކަމާއި މެދުއެވެ. ނަމަވެސް އެފަދަ ގެއްލުމެއް ލިބިގެން ދިއުމުން ރައްކާތެރި ކުރުމަށް މަސްވެރިކަމުގެ ވުޒާރާއިން މުހިންމު ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅާފައި ވެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި:

· ލޭނުގެ މަސްވެރިކަން ކުރެވޭނީ ހަމައެކަނި ރާއްޖޭގެ ޚާއްޞަ އިޤްތިޞާދީ ސަރަޙައްދުގެ 100 މޭލު ބޭރުގެ ސަރަޙައްދުން އެކަނި ކަމުގައި ކަނޑައެޅުން.

· ބޮޑުކަންނެލި އަތުނަނުގެ މަސްވެރިން ބާނާ މަހަށް ރަނގަޅު އަގެއް ހޯދާ ދިނުމަށްޓަކައި، މަސް ޕެކިންގް ފެސިލިޓީއެއް ހުޅުމާލޭގައި ޤާއިމްކުރުން.

· ލޭނުގެ މަސްވެރިކަމަށް ނުކުންނަ ދިވެހި އުޅަނދުތަކަށް ކޯޓާ ޚާއްޞަކުރެވި، އަދި ކޯޓާ ފީގެ ގޮތުގައި ދައްކަން ޖެހޭ އަދަދު ބޮޑުތަކުން ކުޑަކުރުން.

· ކޯޓާ މޮނޮޕޮލައިޒް ނުކުރެވޭ ގޮތަށް އެއް ފަރާތަކަށް 30% އަށް ވުރެ ގިނައިން ކޯޓާ ނުގަނެވޭ ގޮތަށް ކަނޑައަޅާފައި އޮތުން. (ކޯޓާއަކީ އެއް ފަރާތުން އަނެއް ފަރާތަށް އެއްވެސް ހަމައެއް ނެތި ބަދަލު ކުރެވޭނެ އެއްޗެއް ނޫން. ކޯޓާ ވިއްކޭނީ މިނިސްޓްރީގެ ހުއްދައާއި އެކު އެއަށް ފީއެއްވެސް ނެނގިގެން)

· ރާއްޖޭގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ބޮޑު ކަންނެލި އެކްސްޕޯޓް ކުރާ ކުންފުންޏަކަށް ލޭނުގެ މަސްވެރިކަމާއި އެކު ބޮޑު ކަންނެލީގެ ސަޕްލައި ޔަޤީންވެގެން ދިއުން. އަދި ބަޔަރުންގެ ޔަޤީންކަން ލިބި، އެފަރާތްތަކުގެ ވިޔަފާރީ ދެމެހެއްޓުމަށް މަގުފަހިވެގެން ދިއުން.

2. ތިމާވެއްޓަށާއި ފަތުރުވެރިކަމަށް ނޭދެވޭ އަސަރު ކުރާނެ ކަމުގެ ބިރު

ލޭނުގެ މަސްވެރިކަމާއި ދެކޮޅަށް ތިމާވެށީގެ ބައެއް ޖަމިއްޔާތަކުން ނިކުމެފައިވާއިރު، ތިމާވެއްޓަށް ގެއްލުން ކުރާ މިންވަރު ކުޑަކުރުމަށް މުހިންމު ފިޔަވަޅުތަކެއް މަސްވެރިކަމާއި ބެހޭ ވުޒާރާއިން އަޅާފައި ވެއެވެ. އެ ކަންކަމަކީ؛

· ލޭނުގެ މަސްވެރިކަން ކުރުމުގައި މިޔަރަށް އަމާޒުކޮށްގެން މަސްވެރިކަން ކުރުން މަނާކޮށްފައި ވުން.

· ލޭނުގެ މަސްވެރިކަމުގައި ބޭނޭ މިޔަރާއި ވެލައާއި ކަހަނބު އަދި އައިންމަތީ ދޫނި މަދުކުރުމުގެ ގޮތުން ލޭނު އަޅަން ހުއްދަ ދިނުމަށް ނިންމާފައި ވަނީ އާންމުކޮށް އެފަދަ ދިރުންތައް ބުޅީގައި ޖެހުމުގެ ފުރުސަތު ކުޑަކަމަށް ދައްކާ ފުންމިނެއްގައި ކަމުގައި ވުން.

· ރާއްޖެއަށް ފަތުރުވެރިން ޒިޔާރާތް ކުރަނީ ރާއްޖޭގެ ފަރުތަކުގެ ދިރުންތައް ބަލާލުމަށް، ލޭނުގެ މަސްވެރިކަން ކުރުމަށް ހުއްދަ ދެވިފައި މިވަނީ އަތޮޅަކުން 100 މޭލު ބޭރުގެ ސަރަޙައްދުތަކުގައި، މިއީ ފަތުރުވެރިން ފީނަން ނިކުންނާނެ ސަރަޙައްދުތަކެއް ނޫން. އެހެންކަމުން ފަތުރުވެރިކަމަށް މިކަމުން ކުރާނެ އެއްވެސް އަސަރެއް އޮތް ކަމަކަށް ނުބެލެވޭ.

3. ކަނޑުގެ ސަރަޙައްދުގައި ހިންގާ ޤާނޫނާ ޚިލާފު ހަރަކާތްތަކަށް މަގުފަހިވެގެން ދާނެ ކަމުގެ ބިރު

· އުޅަނދުގައި ކުރެވޭ މަސްވެރިކަމުގެ ހަރަކާތްތައް ރަނގަޅަށް މޮނީޓަރކޮށް ބެލެހެއްޓުމުގެ ގޮތުން އުޅަނދުގައި ވެސެލް ލޮކޭޓިން ޑިވައިސް ހަރުކުރުން. އޭރުން ރިއަލް-ޓައިމްކޮށް މިނިސްޓްރީއަށް އެ އުޅަނދު ޓްރެކް ކުރެވިގެން ދާނެ.

· އުޅަނދުގައި ހިނގާ ހަރަކާތްތައް މޮނީޓަރކުރުމުގެ ގޮތުން އިލެކްޓްރޯނިކް މޮނީޓަރިންގް ސިސްޓަމެއް ހަރުކުރުން.

· ލޭނުގެ މަސްވެރިކަމުގައި އޮޕަރޭޓްކުރުވޭނެ ޙާއްސަ ބަނދަރުތަކެއް މިނިސްޓްރީއިން ކަނޑައެޅުމަށް ވަނީ ނިންމާފައި. އަދި ކޮންމެ މަސްދަތުރަކަށް ފުރުމުގެ ކުރިން އުޅަނދުން ޑީޕާޗަރ ކްލިއަރެންސް ހުއްދަ ހޯދަން ޖެހޭނެ ނިޒާމެއްވެސް ވަނީ އެކުލަވާލާފައި. މި ހުއްދަ ދޫކުރުމަށް ކަނޑައެޅިފައި ވަނީ އުޅަނދުގެ ޓްރެކިން ސިސްޓަމް އަދި އިލެކްޓްރޯނިކް މޮނިޓަރިންގް ސިސްޓަމް ރަނގަޅަށް މަސައްކަތް ކުރާކަން މިނިސްޓްރީއިން ޔަޤީންކުރުމަށްފަހު.

· ލޭނުގެ މަސްވެރިކަން ފުޅާކުރުމަށް ކެޕޭސިޓީ އިތުރުކުރުމުގެ ހަރަކާތްތައް ހިންގުން. އަދި އެކަމަށް ބޭނުންވާ ފައިސާ އަންނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުގައި ހިމެނުމަށް އެދިފައިވުން.

4.ދެމެހެއްޓެނިވި މަސްވެރިކަމުގެ ލޭބަލް ގެއްލިގެން ދާނެ ކަމުގެ ބިރު

ދެމެހެއްޓެނިވި މަސްވެރިކަމެއްކަން ދައްކުވާދޭ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ގޮތުން ބަލައިގަންނަ ލޭބަލްއަކީ "މެރިން ސްޓްވާޑްޝިޕް ކައުންސިލް" ގެ (އެމް.އެސް.ސީ) ސެޓްފިކެޓެވެ. މި ސެޓްފިކެޓް ދެނީ ވަކިވަކި މަސްވެރިކަމަށް ރިޢާޔަތް ކުރުމަށްފަހުގައި އެއް ނޫނެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ދޮށީގެ ކަޅުބިލަމަހުގެ މަސްވެރިކަމަށް އެމް.އެސް.ސީ ސެޓްފިކެޓް ހޯދާފައި ވަނީ 2012 ވަނަ އަހަރުއެވެ. އޭރުވެސް ރާއްޖޭގައި ލޭނުގެ މަސްވެރިކަން ކުރަމުން ދިޔައެވެ. އެހެންކަމުން އަލުން ލޭނުގެ މަސްވެރިކަން ހުޅުވުލުމުން، އެ ސެޓްފިކެޓް ގެއްލޭނެ ކަމަށް ދެކެވޭ ވާހަކައިގައި އެއްވެސް ހުއްޖަތެއް ނެތެވެ.

މީގެ އިތުރުން އިންޑިއާ ކަނޑުގައި ބޮޑު ދަލުގެ މަސްވެރިކަން ކުރާ ސްޕެއިން އަދި ފްރާންސްގެ ފްލީޓްތައް މިހާރު އެ ސެޓްފިކޭޝަން ހޯދާފައިވާކަންވެސް ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ. ބޮޑުދަލުގެ މަސްވެރިކަމަކީ، އެ މަސްވެރިކަމުގައި ނިސްބަތުން ކުދި ކަނޑުމަސް ބޭނޭ، އަދި އޭގެ ސަބަބުން މަހުގެ އާބާދީ އިއާދަވުމަށް ހުރަހަކަށްވާ ގޮތެކެވެ. ނަމަވެސް ލޭނުގެ މަސްވެރިކަމުގައި އާންމުކޮށް ބާނާނީ ކަނޑުމަހުގެ ބޮޑެތި މަހެވެ. އެހެންކަމުން ލޭނުގެ މަސްވެރިކަމަށް ހުޅުވާލައިގެން ރާއްޖޭގެ ދޮށީގެ މަސްވެރިކަމަށް ލިބިފައިވާ އެމް.އެސް.ސީ ސެޓްފިކެޓް ގެއްލުމުގެ އެއްވެސް ބިރެއް ނެތެވެ.